Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın müsaadesiyle Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Kısmından Dr. Öğretim Üyesi Mehmet Kulaz başkanlığında sürdürülen “Eski Ahlat Kenti Kalesi” hafriyat çalışmaları, tarih meraklılarını heyecanlandıracak bir bulguya ulaştı.
Geçmişte kıymetli bir idare merkezi olarak kullanılan kalede, uzman akademisyenler tarafından yürütülen titiz çalışmalar, bölgenin güçlü tarihine ışık tutmaya devam ediyor. Hafriyatlarda, kalenin altında yer alan Birinci Tunç Çağı höyüğünün yüzeyinde ve höyüğün katmanları ortasında Orta Çağ’da inşa edilmiş su sarnıcına ulaşıldı.
Dr. Öğr. Üyesi Kulaz, Kültür ve Turizm Bakanlığının müsaadesiyle halkın “Selçuklu Kalesi” ya da “Eski Kale” olarak bildiği alanda hafriyat yaptıklarını söyledi.
ORTA ÇAĞ SARNICI BULUNDU
Bu yıl yaptıkları hafriyatlarda birtakım bulgulara ulaştıklarını anlatan Kulaz, “Orta Çağ devrine ilişkin olduğunu iddia ettiğimiz bir sarnıç ortaya çıkardık. Sarnıç, bu yılki en kıymetli buluntularımızdan biri oldu. Burası birebir vakitte bir Birinci Tunç Çağı yerleşimi. Birinci Tunç Çağı yerleşim katmanları içine inşa edilmiş olan bu sarnıcın 12. yahut 13. yüzyılda yapıldığını kestirim ediyoruz. Şimdi içini boşaltmadık. Etrafını tam açıp içini boşalttıktan sonra net bir şey söyleyebiliriz.” dedi.
İlk Tunç Çağı ile ilgili elde ettikleri değerli bilgileri kıymetlendirerek gelecek yıl hangi alanlarda çalışma yapacaklarına şimdiden karar verdiklerini belirten Kulaz, Kültür ve Turizm Bakanlığına, takviye veren bütün kurumlara ve hafriyat takımına teşekkür etti.
KAZILARDA BİRİNCİ TUNÇ ÇAĞI HÖYÜĞÜNE ULAŞILDI
Van YYÜ Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Kısmı Dr. Öğretim Üyesi Sinan Kılıç da 2019’dan bu yana sürdürdükleri hafriyatlarda, sitadelin (Genellikle sur duvarlarıyla çevrili, bir akın anında muhafaza hedefli kullanılabilen üst şehir) giriş surları ve saray yapısı olduğu varsayım edilen büyük binanın temellerini ortaya çıkardıklarını, milattan evvel 3000’inci yıla ilişkin çanak çömlek kesimlerine rastladıklarını söz etti.
Bu yılki hafriyatlarda birinci defa üst kalenin altındaki Birinci Tunç Çağı höyüğünün yüzeyine ulaştıklarını bildiren Kılıç, şunları kaydetti:
“Bunca yıldır döküntü topraktan topladığımız Birinci Tunç Çağı çanak çömleğini, bu yıl birinci sefer sağlam höyük katmanlarından toplama imkanı bulduk. Geçen yıl tespit ettiğimiz bu katmanları kazmaya karar vermiştik. Bunlar büyük binanın temel çukuru ile bunun doğusundaki sarnıç yapısının çukuru ortasında kalmış sağlam tabakalardı.
Bu sarnıç değişik bir bulguydu. Sarnıcın üstündeki toprağı kaldırarak Birinci Tunç Çağı höyüğünün yüzeyine ulaştık. Bu höyüğün içine kazılan çukura ağız genişliği 110 santimetre olan 3,5 metre çapında yuvarlak sarnıç inşa edilmiş. Sarnıcın içi toprak dolu.
Toprağı boşaltmayı planlıyoruz. Yapının etrafındaki toprak yerin de Birinci Tunç Çağı’nın yüzeyi olduğunu anladık. Bu yıl yaklaşık 50 metrekarelik alanda yürüttüğümüz hafriyat çalışmasında 1,5 metre derinliğe indik. Höyük yüzeyinde bulduğumuz bulgular bize, milattan evvel 2600-2500 yıllarında bu tarih öncesi periyot yerleşiminin terk edilmiş olduğunu ve buraya Orta Çağ’a kadar bir daha yerleşilmediğini gösterdi.”
‘BAŞKA SARNIÇLAR DA OLABİLİR’
Doğal kayalığın üzerine kurulan kalenin sitadelinde çalışma yürüttüklerini lisana getiren Kılıç, “Burada su yok. Suyu aşağıdan taşımak zorundasın. Gerektiğinde kullanmak ya da aşağıdan taşınan suları depolamak üzere bu sarnıcı yapmış olmalılar. Sarnıcın birini bulduk. Öteki sarnıçlar da olabilir. Gelecek yıllarda sürdürülecek kazılarla ortaya çıkacaktır. Bu sarnıçların su için kullanıldığı açık. Bu Ahlat’ta bulduğumuz birinci sarnıç. Bu bakımdan kıymetli. Mimari olarak da enteresan bir yapı. Kubbeli ve yuvarlak, üstü tonoz örtülü, kesme taşlardan kireç harcı kullanılarak yapılmış.” diye konuştu.
Geçmişte Ahlat’ın kıymetli yerleşim ve cazibe merkezlerinden biri olduğunu söyleyen Kılıç, her yıl kalenin ehemmiyetinin biraz daha anlaşıldığını ve buranın Ahlat’ın eski idare merkezi olduğuna dair göstergelerin arttığını vurguladı.