CHP Genel Lideri Özgür Özel, Türkiye’nin Avrupa Birliği vizyonuna değer veriyor ve liderlik koltuğuna oturduğu günden beri bu mevzuda kimi teşebbüslerde bulunuyor. Bu teşebbüslerin somut bir meyvesi olarak Sosyalist Enternasyonal Temmuz ayında Bükreş’te yaptığı toplantıda CHP’nin AB’ye üyelik tarafındaki gayretini desteklediğini deklare etmişti. Bu açıklamanın akabinde, Özel CHP iktidarında Türkiye’nin AB üyesi olacağını net sözlerle vurgulamaya başladı.
Özel’in bu telaffuzları kimi etraflarda olumlu karşılık bulduğu üzere kimi negatif yorumları da beraberinde getirdi. Özel’in söylediklerine yönelik olumsuz yansıları iki kategoride sınıflandırmak mümkün. Birinci küme, Avrupa Birliği’nin meyyit bir proje olduğunu ve bu örgüte üyeliğin Türkiye için faydalı olmayacağını belirtti. İkinci küme ise Türkiye’nin AB üyeliğinin mümkün olmadığını, bunun gerçekçi bir beklenti olmayacağını ileri sürdü ve Özel’i hayal satmakla suçladı.
Lafı çok uzatmadan kendi tarafımı ortaya koyayım: Açıkçası ben de AB üyeliğinin Türkiye için gerçekçi bir gaye olduğuna inanmıyorum. Üstelik bunu yalnızca bugün için söylemiyorum, geçmişte de tıpkı kanıdaydım. İki taraf ortasındaki birtakım yapısal farklılıklar ve kemikleşmiş meselelerden ötürü, temelinde Türkiye’nin AB’ye en yakın gözüktüğü vakitlerde dahi bunun başarılabilir bir amaç olduğunu hiç düşünmemiştim. Fakat nasıl o vakit bu projeyi desteklediysem bunu bugün de desteklemeyi bir vazife addediyorum.
Zira Türkiye’nin kendi ülkesinde sürdürülebilir bir ekonomik ve siyasi tertibi sağlayabilmek için tarafını demokratik ülkelere çevirmesi ve onlarla olan temasını artırması gerektiğini düşünüyorum. Bu, Batı ülkelerine teslim olmamız, onların her dediğini yapmamız gerektiği manasına gelmiyor. Yahut bu, Türkiye’nin kalkınmak için kesinlikle AB üyesi olmak zorunda olduğunu da söylemiyor. Burada kastımız, Türkiye’nin AB ülkelerinin demokratik, türel ve ekonomik düzeyini, sahip olduğu kıymetleri yasal maksat olarak belirlemesi, bunları benimsemesi ve adımlarını ona nazaran atmasının gerekliliğine işaret etmek.
Yukarıda bahsettiğim birinci küme ile ayrıştığım nokta da burası. AB tahminen ileride sahiden de devam edemeyecek, parçalanacak ve tarihin tozlu sayfalarına kaldırılacak. Fakat onun sahip olduğu, onu var eden bedeller hiç kuşku yok ki yaşamayı sürdürecek. O halde Türkiye’nin o kıymetleri vizyon olarak belirlemesi ve bunlara ulaşmaya çalışması çok manalı. Bu, AB’nin kendi geleceğinden de bağımsız bir bahis. Ne yani, artık biz Türkiye’yi daha demokratik bir hale getirsek lakin o sırada AB de kendisini feshetse ne diyeceğiz? “Bak gördün mü, boşu boşuna demokratikleştik!” diye hayıflanacak mıyız?
Tam aksine! Bizim ülkemiz de, halkımız da daha fazla demokrasiyi, daha fazla refahı hak ediyor ve bizler de bunun için çaba etmeyi sürdüreceğiz. Bunu illaki AB’ye üye olalım diye değil, Atatürk’ün öngördüğü muasır medeniyetler düzeyini yakalamak için yapacağız. Bunu yaparken de çok doğal ki, yüzümüz Batı’ya dönük olacak ve demokratik devletlerle olan bağları geliştirmeye öncelik vereceğiz. Zira şunu biliyoruz ki, başımızı Doğu istikametine çevirdiğimizde karşımızda diktatörlükler ve ismi konmamış monarşilerden öbür bir alternatif yok. Onlarla da ilgiyi sürdüreceğiz ancak onları model almayacağız.
Özel’in telaffuzunda eleştirim, sorunun AB üyeliğine endekslenmesine. Bu gerçekçi bir beklenti değil ve halk nezdinde inandırıcılıktan uzak. Üstelik ileride sizi bağlayabilecek somut bir vaat. Bunlardan uzak durmak lazım. Evet, AB üyesi olmak isteriz lakin AB üyesi olmaktan daha kıymetlisi AB yolunda adım atmaktır. Özel’in bunu söylemesi, bu vizyonu ortaya koyması kâfi, daha ötesi hakikaten de hayal satmak oluyor. Buna dikkat koşul.
AKP sonrası onarım sürecimiz oldukça uzun olacak. Ekseni kayan dış siyasetin tekrar yörüngesine oturtulması da kuşkusuz bu sürecin en kıymetli adımlarından biri. Bu mevzuda CHP’nin ciddiyetli çalışmalarına her zamankinden çok gereksinim var.